دکتر مهدی اسلامی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری حوزه ضمن تسلیت سالروز شهادت مظلومانه رئیس مذهب جعفری، امام صادق(ع) ابراز داشت: از جمله ویژگی های دوران حضرت صادق(ع) آن است که کشمکش های سیاسی ناظر به کسب قدرت میان اُمویان و عباسیان به اوج خود رسید و در چنین شرایطی و به خصوص پس از آن که زمینه های رونق مباحث علمی و فرهنگی در دوران پدر ایشان حضرت امام باقر(ع) تا حدود زیادی فراهم شد، در زمان امام صادق(ع) شرایطی پیش آمد که ایشان علاوه بر تربیت صدها و هزاران شاگرد در رشته های علمی گوناگون بتوانند مذهب حقه شیعه را به معنای واقعی کلمه به مردمی که تشنه دریافت معارف اصیل الهی بودند بشناسانند و به همین خاطر است که ما ایشان را رییس مذهب می دانیم و به عنوان یک شیعه و محب به وجود چنین امام بزرگواری می بالیم.
وی افزود: به خاطر همین شرایط و از آن جا که در همین دوران پرتلاطم، فرقه ها و نحله های انحرافی نیز سر برآورده و به شدت مشغول به فعالیت بودند، حضرت با نهضت علمی و مهندسی فرهنگی به مقابله با این فرقه های باطل و منحرف پرداخته و حقیقت اسلام ناب محمدی(ص) را به مشتاقان و رهجویان آن نشان دادند.
این مدرس دانشگاه همچنین گفت: آنچه مسلم است این که دیگر ائمه ما همچون امام باقر(ع) و امام صادق(ع) موقعیت و فرصت لازم را پیدا نکردند که به نشر معارف پرداخته و قلمروی علم و دانش را همچون این دو امام هُمام توسعه ببخشند.
وی ادامه داد: البته ناگفته نماند که به هر حال حرکت بزرگ علمی و فرهنگی حضرت صادق (ع) در دوران جنبش فکری و فرهنگی مسلمین شکل گرفت و در همین مقطع در جامعه اسلامی، تازه مسلمانانی بودند که گرچه از سابقه درخشان تمدنی برخوردار بودند اما ذهن پرسشگر و روح و قلب ناآرامشان، آن ها را وا می داشت که در بین بزرگان اسلام به جستجوی بیشتر برای درک حقیقت بپردازند و امام صادق(ع) در این میان، به خوبی تشنگی آن ها را برطرف می ساخت.
اسلامی بیان داشت: به همین خاطر و شرایط مساعد زمان امام ششم شیعیان است که بخش مهمی از احادیث صادره از ناحیه اهل بیت(ع) در موضوعات مختلف کلامی، اعتقادی، احکام، علمی و به خصوص سبک زندگی مربوط به صادق آل محمد(ص) است تا آن جا که مرحوم شیخ مفید می نویسد که شمار شاگردان امام صادق(ع) به چهار هزار نفر رسیده بود و آن قدر نشانه های آشکار بر امامت آن حضرت هویدا شده بود که عامل قوت و روشنی دل های مومنان شده و از آن سو، زبان مخالفین را از ایراد شبهه، لال کرده بود.
وی یادآور شد: دوران زندگی و به خصوص امامت حضرت صادق(ع) دوران تضارب آرا میان گروه های و فرقه های مختلف بود به خصوص در بحث عقائد و کلام که بازارش رونق خاصی داشت. از سویی به خاطر رواج شبهات در عرصه هایی چون اصول اعتقادی، احکام عملی دین، تأویل آیات نورانی قرآن و به ویژه مباحثی چون قضا و قدر، مبدأ و معاد و ثواب و عقاب، مکاتب و فرقه هایی چون معتزله، متصوفه، خوارج، زنادقه، جبریه، تناسخیه و غیره ایجاد شده بود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه امام صادق(ع) افزود: امام صادق(ع) از همین شرایط که به نوعی تهدیدی برای جامعه اسلامی به شمار می رفت، یک فرصت عظیم و استثنایی ساخت و هم خودشان و هم شاگردان خاصشان با پاسخگویی دقیق و مستدل به شبهات، شرایطی فراهم کردند که زمینه اعتلای علمی، فرهنگی و دینی مسلمین هر چه بیشتر مهیا گردد.
وی گفت: ایشان همچنین با حضور در مناظرات علمی، بستر لازم برای دریافت حقیقت دین و شریعت برای مردم و جوانان ناآگاه یا کمتر مطلع را فراهم ساختند و این نهضت گسترده علمی را شاگردان و اصحاب خاص ایشان نیز با قوت توسعه دادند، ضمن آن که به این وسیله حضرت صادق(ع) هدف مهم دیگری را نیز دنبال می کردند و آن هم ارتقای سطح معرفتی و بینش و بصیرت شیعیان و محبان مکتب اهل بیت(ع) بود.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر ایشان در پرتو فعالیت های علمی و فرهنگی، باطل بودن جریان سیاسی حاکم که به اسم حمایت از آل محمد(ص) سر برآورده بودند را به شکل غیرمستقیم ثابت می کردند و به این طریق عموم مردم را به این حقیقت مسلم رهنمون می شدند که حاکمان و خلفای جور بنی عباس، علیرغم شعارها و وعده هایشان، همچون بنی امیه صرفاً به دنبال مستحکم کردن مقامات دنیوی خود هستند و دغدغه دین و شریعت پیامبر (ص) را ندارند.
